ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

TMHMA ΙΣΤΟΡΙΑΣ & ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

Υποψήφιος Διδάκτωρ

Βασιλειάδου Δήμητρα

Τίτλος Διδακτορικής Διατριβής

Στενές Σχέσεις: Οικιακοί δεσμοί και συναισθήματα στην αστική Ελλάδα, 1850-1930

Επιβλέποντες

Επιβλέπων Καθηγητής : Αβδελά Έφη

Μέλη Επιτροπής :

(1) Αβδελά Έφη

(2) Χατζηιωάννου Μαρία Χριστίνα

(3) Λούκος Χρήστος

Στοιχεία Διατριβής

Έναρξη Διδακτορικής Έρευνας : 01/09/2010

Ημερομηνία Υποστήριξης Διδακτορικής Έρευνας : 07/10/2015

Εγκεκριμένος Π/Υ: 45.000

Περίληψη

Η μελέτη πραγματεύεται την πολιτισμική συγκρότηση των αστικών οικιακών δεσμών από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού. Η προβληματική της εκκινεί με την επεξεργασία της εκτεταμένης επιστολογραφικής δράσης πέντε αστικών οικογενειών της Αθήνας. Παραχωρεί διακηρυκτικά τον πρώτο λόγο στους ίδιους τους παραγωγούς της επιστολικής ανταλλαγής και αποδίδει έμφαση στους τρόπους με τους οποίους αντιλαμβάνονταν τους εαυτούς τους και τις συγγενικές τους σχέσεις και διατύπωναν τα ιδιαίτερα συναισθήματα και τις αξίες της οικογενειακής ζωής. Στον βαθμό που εγγράφεται στο πεδίο της ιστορίας της οικογένειας, η μελέτη συμβάλλει στην προβληματοποίηση όψεων της οικιακής ζωής σε παρελθόντες χρόνους. Πιο συγκεκριμένα, μελετά τη διαμόρφωση των συγγενικών σχέσεων και τις ιεραρχικές τους διαστάσεις, λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλότητα και τις αμφισημίες της συναισθηματικής οργάνωσης του οικιακού χώρου. Αποβλέπει στον εντοπισμό των νοημάτων με τα οποία επενδύονται κάθε φορά οι συζυγικοί δεσμοί, η πατρότητα, η μητρότητα και οι αδελφικές σχέσεις, και στη στοιχειοθέτηση των ιστορικών τους μεταβολών. Σε ένα δεύτερο, παράλληλο επίπεδο, η μελέτη υπάγεται στο πεδίο των αυτοβιογραφικών λόγων και ως εκ τούτου συνιστά μια μεθοδολογική πρόταση, ένα νέο παράδειγμα ιστορικής ανάλυσης των οικιακών δεσμών. Επεξεργάζεται συστηματικά ανέκδοτες οικογενειακές αλληλογραφίες, ένα ιδιαίτερο είδος πηγών, που δεν έχει αξιοποιηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα από τους ιστορικούς για τη μελέτη της συγγένειας.

Λέξεις κλειδιά

Αθήνα, 19ος - 20ός αιώνας, επιστολογραφία, αστικά στρώματα, οικογενειακές σχέσεις, συναισθήματα, συζυγικοί δεσμοί

Παραδοτέα - Δημοσιεύσεις

1) Ανδρική κοινωνικότητα στην αστική Αθήνα: η Αθηναϊκή λέσχη, 1870-1940, Μνήμων 30(2009) 203-205

2) LyceumClubs και Λύκειο Ελληνίδων: από το πρότυπο του διεθνούς γυναικείου δικτύου στο εθνικό πρωτότυπο σωματείο, στο Έφη Αβδελά (επιμ.), Το Λύκειο των Ελληνίδων 100 χρόνια, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, Αθήνα 2010, σ. 97-117

3) Συλλογικές δράσεις, δραστήριες ζωές. Η θεσμοθέτηση μιας γυναικείας συσπείρωσης στις αρχές του 20ου αι., στο Έφη Αβδελά (επιμ.), Το Λύκειο των Ελληνίδων 100 χρόνια, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, Αθήνα 2010, σ. 119-143

4) Ανακοίνωση στο συνέδριο Νέες προσεγγίσεις στην ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου (1922-1940), (14-16/01/2011, ΕΚΠΑ, Κεντρικό Κτίριο, Αθήνα, με τίτλο "Λύκειο Ελληνίδων. Παρατηρήσεις πάνω σε μια εξωστρεφή γυναικεία συλλογικότητα"

5) Ανακοίνωση στο συνέδριο (Αντι)μιλώντας στις βεβαιότητες: φύλα, αναπαραστάσεις, υποκειμενικότητες (2/04/2011, ΕΚΠΑ, Νέο Αμφιθέατρο, Αθήνα) με τίτλο "Ύβρις και αποκάθαρση. Ανδρικές μονομαχίες στο πεδίο της τιμής (1870-1930)"

6) Ανακοίνωση στην Ετήσια θερινή συνάντηση ΥΔ 2011 (30/6-2/7/2011, τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας&Ιστορίας Πανεπιστημίου Αιγαίου, Μυτιλήνη, με τίτλο "Άνδρες, ανδράρια, ή ρεκλαματζήδες;Μονομαχία και πολιτική στην Αθήνα (1870-1918)".

7) Ανακοίνωση στην ημερίδα Το φύλο στην Ιστορία: αποτιμήσεις και παραδείγματα, (12/10/2011, Νέο Αμφιθέατρο ΕΚΠΑ, Αθήνα), με τίτλο: "Όταν η ιστορία της οικογένειας συνάντησε την ιστορία του φύλου"

8) Δήμητρα Βασιλειάδου, "Άνδρες, ανδράρια ή ρεκλαματζήδες; "Μονομαχία και πολιτική στην ελληνική πρωτεύουσα (1870-1918)", στο Δ. Βασιλειάδου, Π. Ζεστανάκης, Μ. Κεφαλά, Μ. Πρέκα (επιμ.), (Αντι)μιλώντας στις βεβαιότητες: Φύλα, αναπαραστάσεις, υποκειμενικότητες, ΟΜΙΚ 2013, σ.85-112

9) Ανακοίνωση στις Συναντήσεις της Τετάρτης της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού/Μνήμων (27.11.2013), με τίτλο "Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει: Από τη χριστιανική ηθική στη συναισθηματική κοινότητα της οικογένειας (τέλη 19ου αρχές 20ού αιώνα)"

10) Ανακοίνωση στην ημερίδα "Κι όμως κινούνται...": Μια διεπιστημονική συνάντηση για τις κινητικότητες και τον τουρισμό (20.12.2013, αίθουσα εκδηλώσεων ΕΣΗΕΑ, Αθήνα), με τίτλο "Ένας μήνας, επτά μέρες, δεκατρείς ώρες: Ένα παραπεταμένο επιστολικό ταξίδι στα τέλη του 19ου αιώνα"

11) Ανακοίνωση στο 10th European Social Science History Conference, Βιέννη 23-26 Απριλίου 2014, "Love is in the air": A hybrid emotion at the service of middle class Athenian couples during the 19th century

12) «Όταν η ιστορία του φύλου συνάντησε την ιστορία της οικογένειας», στο Γλαύκη Γκότση, Νίκη Διαλέτη, Ελένη Φουρναράκη (επιμ.), Το φύλο στην Ιστορία: Αποτιμήσεις και παραδείγματα, Ασίνη, Αθήνα 2015 (υπό έκδοση)

13) (μαζί με τους Π. Ζεστανάκη, Μ. Κεφαλά, Μ. Πρέκα), «Εισαγωγή», στο Δ. Βασιλειάδου, Π. Ζεστανάκης, Μ. Κεφαλά, Μ. Πρέκα (επιμ.), (Αντι)μιλώντας στις βεβαιότητες: φύλα, αναπαραστάσεις, υποκειμενικότητες, ΟΜΙΚ, Αθήνα 2013, σ. 8-19

14) "Whenever I get sad, I feel so wiped out’. Autobiographics of melancholia in Greece at the end of the nineteenth century" Gloom goes global: Towards a transcultural history of melancholy since 1850, Conference, Cluster of Excellence ‘Asia and Europe in a Global Context’, University of Heidelberg, 2-4 Οκτωβρίου 2014, Χαϊδελβέργη

15) "Narrative self-analysis and melancholic state(ment)s in nineteenth-century family letters" Graduate Seminars, Centre for Narrative Research/Novella, University of East London, 4 Νοεμβρίου 2014, Λονδίνο

16) «Μυστικά και Ψέματα. Αγάπη, έρωτας και σεξουαλικότητα στο γύρισμα του 20ού αιώνα» Στο πλαίσιο των Διαλέξεων του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, 13 Μαΐου 2015, Ρέθυμνο

17)"Voicing Disorderly Emotional States in 19th Century Family Letters" Health History in Action, Society for the Social History of Medicine (SSHM) Postgraduate Career Development Workshop and Conference, University of Strathclyde, 26-28 Αυγούστου 2015, Γλασκόβη